I N H O U D
Voorwoord 9
INLEIDING
De individuele soldaat 12
De werkende soldaat 16
Vraagstelling, concrete periode en de eenheid 23
Afbakening, aanpak en indeling 25
Bronnen 28
DEEL I 'De werkplaats' – het regiment in de periode 1806 – 1814
Hoofdstuk 1 Duitsland 1806-1808, kustbewaking Holland, Engelsen in Zeeland 1809 34
Kamp Zeist 34
De veldtocht in Duitsland, najaar 1806 38
Bezettingsmacht in Noord-Duitsland 49
Terugkeer naar Nederland, voorjaar 1808 56
Bezetting van de Kleefse enclaves 57
Fort Geldersoord 60
Geheime missie op Texel, zomer 1808 62
Reorganisaties te Den Haag 64
Inzet van de twee veldbataljons op Zuid-Beveland en Cadzand 65
Kustbewaking 's Gravenhage eind 1808 67
Het vergeten 'Kamp bij Naarden', voorjaar en zomer 1809 68
De jagers ten tijde van de inval van de Engelsen in Zeeland 71
Gevangene van Napoleon op Noord- en Zuid-Beveland/ Het depot naar Amsterdam 76
Hoofdstuk 2 Naar Rusland 1811-1812 79
Naar Groningen en Oost-Friesland – het 1e regiment jagers wordt 33e légère 79
Naar Maagdenburg, vanaf voorjaar 1811 82
Het depot naar Givet, augustus 1811 85
De veldbataljons naar Stettin op 20 oktober 1811 88
De tocht naar de Niemen, de slachting die zonder één geweerschot was begonnen 91
De veldtocht in Rusland 94
De retraite 98
Hoofdstuk 3 Opbouw, twee veldtochten naar Berlijn, de blokkade van Hamburg 103
Het 2e bataljon te Erfurt, voorjaar 1813 103
Mars naar Berlijn, eindigend in Silezië 106
Naar Hamburg, de wederopbouw van het regiment 111
De mars naar Berlijn, augustus 1813 114
De blokkade van Hamburg 118
De blokkade van Deventer 122
De blokkade van Maastricht 124
Hoofdstuk 4 Opheffing van het regiment en de terugkeer naar Nederland 128
De vesting Saarlouis – de opheffing van het 33e légère 128
In Nederlandse dienst 130
DEEL II Instroom en uitstroom bij het regiment
Hoofdstuk 1 Inleiding 136
De overgang van een vrijwilligers- naar een conscriptieleger 136
Lodewijk Napoleon en zijn soldaten 140
Napoleons soldaten 145
Hoofdstuk 2 De instroom van vrijwilligers 1806-1810 151
De rekrutering 151
De resultaten van de rekrutering 162
Hoofdstuk 3 De instroom van dienstplichtigen 1810-1814 172
De conscriptie 172
De resultaten van de conscriptie 178
Hoofdstuk 4 De uitstroom van soldaten 183
Manieren van uitstromen 183
Overplaatsing, afzwaaien en ontslag 184
Het einde niet gehaald 188
Deserteren 195
Krijgsgevangenschap 202
Samenvatting en conclusies deel II 209
DEEL III Functies van de lichte infanterie – Arbeid en scholing
Hoofdstuk 1 Functies en specialisaties 211
Confrontatie met de eigen dood 211
Jagers vóór 1806 en ná 1814 213
Functies en functioneren van de lichte infanterie 215
Specialisaties binnen het regiment 223
Hoofdstuk 2 Communicatie 229
De functie van de muziek 229
De invloed van geluid op het functioneren van de soldaat op het slagveld 234
Hoofdstuk 3 Het oorspronkelijke beroep van de soldaat 239
Analyse van de beroepstitels 240
Familieverbanden 243
Hoofdstuk 4 Scholing van de soldaat 246
Het depot 246
Scholing van de soldaat - het belang van de korporaals 249
Door het glazen plafond: van onderofficier tot officier 257
Hoofdstuk 5 Maçonnieke invloeden bij het regiment 262
Ambulante militaire vrijmetselaarsloges - 'de scharrelkippen van de vrijmetselarij´ 262
Werken in de ambulante militaire vrijmetselaarsloge 265
Samenvatting en conclusies deel III 269
DEEL IV Arbeidsomstandigheden en motivatie
Hoofdstuk 1 Fysieke verzorging van de soldaat 270
Verzorging van de soldaten in garnizoen- en depotplaatsen en in hospitalen 271
Huisvesting van de soldaten 273
Militaire hospitalen 277
Medische zorg te Hamburg 1813/1814 282
Ziekten bij het regiment 285
Malaria bij de jagers 288
Hoofdstuk 2 De armee als stimulerend systeem 298
Arbeidsmotivatie: materiële en immateriële beloning en straf 298
Financiën als materiële beloning bij het regiment 299
Soldijachterstand 301
Eerbewijzen - verbaal, financieel en symbolisch 312
Discipline – de vorm en het effect 318
Categorisering van delicten en straffen 321
Insubordinatie 324
Misdragingen door officieren 328
Soorten straffen, strafmaat en hun effect 331
De krijgstucht te Hamburg 1813/1814 335
Hoofdstuk 3 Na de dienst 340
Fonds 1815 340
Liquidatie van de Franse Achterstand 346
Na de 'honorabele demissie' 349
Samenvatting en conclusies deel IV 353
Samenvatting en conclusies 355
Lijst van gebruikte afkortingen 358
Bronnen 360
Geraadpleegde archieven en verzamelingen 365
Literatuur 371
Persoonsnamenindex 403
English summary 411
Met dank aan 412
INHOUD BIJLAGEN
Bijlagen Deel I
Bijlage I.1 – Genealogie van de jagerregimenten 4
Bijlage I.2 – Marsen. Data, afstanden en locaties 5
Bijlage I.3 – Het Nederlandse korps onder Dumonceau in november 1806 14
Bijlage I.4 – Brieven van Cort Heijligers, van Helden en Dumonceau 15
Bijlage I.5 – Ontstaan van het 33e légère in 1808, opheffing in februari 1809 20
Bijlagen Deel II
Bijlage II.1 – Overzicht troepensterkte en kosten in de periode 1701 – 1810 23
Bijlage II.2 – Gewenste en reële sterkte bij de veldbataljons en depot 24
Bijlage II.3 – Binnenlandse en buitenlandse werving 26
Bijlage II.4 – Friese en Gelderse vrijwilligerstransporten 1809 1810 29
Bijlage II.5 – Formatie van de jagerregimenten bij decreet van 2 maart 1807 31
Bijlage II.6 – Detachementen op Texel 1808 33
Bijlage II.7 – Overzichten met betrekking tot de conscriptie 34
Bijlage II.8 – Instroom en sterkte van het regiment tussen 1810-1814 40
Bijlage II.9 – Uitstroom 1806-1810, 1810-1814 45
Bijlage II.10 – Officierenoverzicht 3 oktober 1810 50
Bijlage II.11 – Officierenoverzicht Maagdenburg 28 augustus 1811 52
Bijlage II.12 – Officierenoverzicht 1 juni 1812 54
Bijlage II.13 – Officieren: gewond, gesneuveld, gevangenschap, m.n. 17 november 1812 56
Bijlage II.14 – Het Russisch-Duitse Legioen 60
Bijlage II.15 – Opbouw van het regiment in 1813 te Erfurt, Hamburg en Maastricht 65
Bijlage II.16 – Desertie Hollandse officieren augustus 1813 – mei 1814 69
Bijlage II.17 – Desertie soldaten en onderofficieren 71
Bijlage II.18 – Het provisionele 'Hollandsche Legioen Jagers' eind 1813/1814 73
Bijlage II.19 – Van Groningen naar het depot gezonden 76
Bijlage II.20 – Commanderende officieren bij het regiment 77
Bijlage II.21 – Krijgsgevangen onderofficieren en soldaten in Rusland 79
Bijlage II.22 – Overgeplaatst naar rgt. Irlandais/Etrangers en Belle Isle 6 juli 1812 90
Bijlagen Deel III
Bijlage III.1 – Aantal gevechtsdagen 1806-1814 92
Bijlage III.2 – Lichte infanterie in Nederland 1784 – 1815 94
Bijlage III.3 – Reçu van de magazijnmeester te Delft 27 juli 1809 95
Bijlage III.4 – Geleverde geweren te Givet, Maastricht en Wesel 1811-1813 96
Bijlage III.5 – brief van luitenant Arnold Hendrik van Iddekinge 17 november 1811 97
Bijlage III.6 – Verklaring Nederlandse officieren Hamburg 30 april 1814 99
Bijlage III.7 – Militaire muziek 100
Bijlage III.8 – Frequentiegebieden, geluidniveau's en klachtenpatronen 111
Bijlage III.9 – Instructies tirailleurs Ie Legerkorps 16 oktober 1811 111
Bijlage III.10 – Militairen die naar Fort Bath overstaken op 4 september 1809 115
Bijlage III.11 – Overzicht van civiele beroepen van de soldaten 116
Bijlage III.12 – Carrières van soldaat tot officier 122
Bijlage III.13 – Friezen in Franse dienst bij het 33e légère 124
Bijlage III.14 – Officieren die vrijmetselaar waren 145
Bijlagen Deel IV
Bijlage IV.1 – Soldij-, uniform- en voedselverstrekking 147
Bijlage IV.2 – Depotcommandanten op de verschillende locaties 149
Bijlage IV.3 – Overleden militairen - namen, data en locaties 150
Bijlage IV.4 – Zieke jagers, naar locaties 159
Bijlage IV.5 – Militaire hospitalen 163
Bijlage IV.6 – Erkentelijkheden jegens (een deel van) het regiment 174
Bijlage IV.7 – Soldijachterstand, een chronologie 177
Bijlage IV.8 – De finale afrekening van het regiment 182
Bijlage IV.9 – Rijksbegroting 1809, de salarissen van de militairen 184
Bijlage IV.10 – Onbetaalde presentiën per 1810 186
Bijlage IV.11 – Jagers voor de krijgsraad 188
Bijlage IV.12 – Liquidatie van de Franse achterstand, teruggekeerd naar Nederland 193
Bijlage IV.13 – Sterkte-zwakte analyse (SWOT) en confrontatiematrix 198
Landkaarten, overzichten en afbeeldingen 200
Persoonsnamenregister bijlagen 202
Curriculum vitae auteur 223